sobota, 28 lutego 2015

25. luty

Spotkaliśmy się w kolejną środę by wspólnie opracować plan zarysowania naszych ikon. P. Małgosia pomogła nam pokryć deski białą farbą, po czym zajęliśmy się wyborem i opracowaniem naszych scen - ich ilością, rozmieszczeniem i wymiarami. Na koniec każda grupa miała skończony projekt. Zadowoleni rozeszliśmy się do domów.





niedziela, 22 lutego 2015

Zajęcia muzyczne - 18. luty

O 15:00 grupa wokalna spotkała się na auli. Ćwiczyliśmy znane już nam pieśni jak "Święty Patronie", "Czego chcesz od nas Panie?" oraz poznaliśmy zupełnie nowa - "Gaude Mater Polonia". Z niecierpliwością czekamy na kolejne próby.







czwartek, 12 lutego 2015

Pierwsze gruntowanie - 11. luty

Choć niepozornie, prace nad ikoną trwają już w pełnej krasie. Dziś czysto techniczne czynności - usunięcie odstających i niedoklejonych kawałków płótna, a potem wstępne gruntownie, oraz w międzyczasie dokładne ustalenie, wymierzenie i rozmieszczenie elementów naszej ikony. W przyjemnej atmosferze czas szybko minął i nie udało się zrobić nic więcej - szkoda powrót do elektronów, Pitagorasa, interfiksów i innych rzeczy do zakucia na klasówkę robi się po godzinie dobrej zabawy coraz bardziej bolesny.





wtorek, 10 lutego 2015

Skąd się wzięły ikony?

"Cześć oddawana ikonie odnosi się do jej pierwowzoru"
św. Bazyli Wielki
"Ikony są dla analfabetów tym, czym Pismo Św. dla wykształconych".
Św. Grzegorz Wielki
Na ikonę wolno patrzeć tylko przez Wcielenie. Stary Testament zakazywał wszelkich wizerunków, gdyż Boga widzieli tylko wybrani (prorocy). Gdy narodził się Chrystus i Bóg stał się człowiekiem, ukazał się wszystkim, zakaz ten przestał mieć rację bytu.Prawdy te usystematyzował i podał św. Jan z Damaszku w trzech "Mowach w Obronie Świętych Obrazów".Pisał, że objawienie Boga w Starym Testamencie wyrażało się tylko słowem, a w Nowym zarówno słowem jak i obrazem. Apostołowie widzieli Chrystusa twarzą
w twarz , gdyż był on obecny ciałem.My nie widzimy, ale wsłuchujemy się w relacje , kontemplujemy i nasz wzrok jest przez to jakby uświęcony.
 Praźródła ikon są nie w starotestamentowej tradycji judejskiej, a w starożytnej kulturze greckiej i rzymskiej. Pierwsze były rysunki alegoryczne (np. ryba, winorośl, chleb ) umieszczane w katakumbach. Pierwsi chrześcijanie obawiali się bałwochwalstwa , stad tylko wizerunki symboliczne. Z czasem zaczęto malować scenki ze Starego i Nowego Testamentu, przedstawiać świętych i sceny ich kaźni.
Podziemna sztuka z katakumb wyszła na światło dzienne dopiero w IV w. za Konstantyna Wielkiego, gdy wydano edykt mediolański 312 r.
Pierwsze ikony na deskach powstały w IV-V w., stosowano metodę inkaustyczną , czyli ciekłego wosku, zaczerpniętą z tzw. portretów fajumskich. Znaczenie kultowe ikon ukształtowało się w połowie V w. , a ich charakter liturgiczny rozwijał się w VI-VII w. Rozkwit ten zastopował okres ikonoklazmu (730-842 r. z 34 latami przerwy), gdy to na tron cesarski wstąpił Leon III.
Powody ikonoklazmu są zarówno polityczne (władcy bizantyjscy dążyli do pokojowej koegzystencji z muzułmanami z jednej strony, a z drugiej- przeszkadzała im rosnąca siła Kościoła) jak i religijne (bałwochwalstwo i profanacje).
Największe prześladowania były za syna Leona III, Konstantyna V, który zajmował się teologią, złagodniały znacznie za jego syna, Leona IV Chazara, ale przełom nastąpił po jego śmierci w 780 roku, gdy to na tron weszła w imieniu niepełnoletniego Konstantyna VI,żona Leona IV, Irena, gorliwa czcicielka ikon. Z jej inicjatywy zwołano sobór w Nicei w 787 r.(Był to ostatni, siódmy Sobór powszechny uznawany przez Kościół katolicki i Kościoły prawosławne ) , który wznowił kult ikon, po czym następca
jej, Leon V rozpętał ikonoklazm od nowa, który trwał do śmierci cesarza Teofila. Jego żona Teodora zabroniła prześladowań świętych wizerunków. Zwołano sobór w Konstantynopolu w 843 roku, gdzie ostatecznie przywrócono kult ikon i rozprawiono się z ikonoklazmem. Ustanowiono na pamiątkę tego wydarzenia święto Tryumfu Ortodoksji (w prawosławiu I niedziela Wielkiego Postu)
W Europie Zachodniej biskupi katoliccy Galii otwarcie sprzeciwiali się kultowi podobizn i obrazów, szczególnie pod rządami Karolingów. W następstwie synodu frankfurckiego (794) zwołanego przez Karola Wielkiego, potępione zostały zarówno ikonodulia, jak i ikonoklazm podkreślono edukacyjną wartość wizerunków, jednocześnie zakazując ich czci.
Tak więc na Wschodzie odtąd rozwijała się sztuka ikon, na Zachodzie- malarstwo religijne.

środa, 4 lutego 2015

Pierwsze prace nad ikoną - 4. luty

Gdy przyszliśmy na godzinę 15.10 powitały nas dwie deski do wstępnego przygotowania przed założeniem płótna i pisaniem - fajnie, zabawa się zaczyna :D. Dzisiaj tylko trochę pracy fizycznej - trzeba było wysmarować równomiernie deski klejem i staranie położyć na nich siatkę (na której niebawem położymy kolejne niezbędne warstwy i płótno). Gdy deski były gotowe do wyschnięcia pani Małgosia zaopatrzyła nas w szeroką wiedzę o ikonach. Historia ikon jest bardzo bogata - praktycznie dla każdego biblijnego wydarzenia i dla każdego świętego przypada kilka niesamowitych malowideł. Istnieje szereg norm i zasad wytyczających sposób przedstawienia postaci i charakterystycznych elementów. Przed dzisiejszym spotkaniem nikt nie wiedział, że szerokie czoło Matki Boskiej oznacza mądrość, albo skąd niektóre postacie biorą trzecią rękę ;). Zastanawiamy się co nas spotka za tydzień i nie możemy się doczekać.











Zajęcia muzyczne - 14. stycznia

Grupa muzyczna zebrała się 14. stycznia, aby przećwiczyć śpiewanie dwóch pieśni - "Czego chcesz od nas Panie", oraz "Święty Patronie". W miłej atmosferze szybko minął czas.

Życie św. Benedykta, jego reguła i co po sobie pozostawił

Epoka św. Benedykta to czas , gdy kończyła się epoka antyczna, a zaczynały się wędrówki ludów, okres zamętu i chaosu. W czasach, gdy dookoła panowała przemoc i bezprawie, grupy ludzi tworzyły wspólnoty , zajmujące się pracą, nauczaniem i modlitwą. Wtedy to św. Benedykt stworzył nowy model życia monastycznego, a 300 lat później Karol Wielki zalecił jego Regułę jako wzór dla wszystkich zakonów.
Świętość Benedykta spostrzeżono już za jego życia. Świętym nazywał go biograf już w VI wieku, a jego kult do Polski przynieśli św. Wojciech i jego brat Radzim- Gaudenty. Pamiątką tego jest jeden z najstarszych kościołów w Krakowie.
Podstawowym, głównym źródłem wiedzy o życiu Benedykta jest dzieło papieża Grzegorza Wielkiego (VI w), słynne "Dialogi". Grzegorz odszukał naocznych, ostatnich już świadków - mnichów : Konstantyna, Walentyniana, Symplicjusz i Honorata.  Wypytał ich o życie świętego i spisał ustalenia.
Benedykt urodził się w Nursji ok. roku 480 . Naukę rozpoczętą w Rzymie porzucił ze względu na zwyczaje panujące w tym mieście (rozwiązłość, degeneracja) i udał się do Enfide. W tych stronach św. Benedykt przebywał ok. 30. lat.
W Enfide stał kościół, obok którego mieszkali "czcigodni mężowie" bez opata. Pobyt w tym miejscu zaowocował postanowieniem, że zostanie pustelnikiem. Uciekł z Enfide i znalazł na pustkowiu ustronną miejscowość, Subiaco. Tam zamieszkał w jaskini, zwanej Sacro Speco. Przebywający w pobliżu mnich Roman dał Benedyktowi habit i ostrzygł mu głowę (tonsura) oraz udzielił rad, jak przetrwać na pustkowiu.
Z czasem, gdy wieści o mądrym mnichu rozeszły się po okolicy, przybywali do niego ludzie, przynosili pożywienie i inne dary w zamian za rady , przyprowadzali swe dzieci na naukę, pustelnia zamieniała się powoli w opactwo.
Mnisi z pobliskiego Vicovaro namówili Benedykta, by zastąpił ich właśnie zmarłego opata. Ten nakazał im, by przestrzegali zasad życia monastycznego i surowo pilnował tego. Niestety zakończyło się to niepowodzeniem, cudem uniknął otrucia. Powrócił na swoja pustelnię, która jednak już była gwarnym, prężnie żyjącym opactwem. Wtedy to zostali mu ofiarowani Maur (wkrótce pomocnik Mistrza) i Placyd, dziecko jeszcze, który też potem odegrał znaczną rolę w rozwoju życia monastycznego, a ich życie
obrosło legendą.
W miarę napływu do Subiaco  nowych adeptów,Benedykt zbudował 12 klasztorów, w każdym z nich umieścił powołanego przez siebie opata i 12. jego uczniów- mnichów. Opuścił to miejsce statecznie w 529 roku, a bezpośrednią przyczyną miały być praktyki zazdrosnego sąsiada (2 D 8).
Podobno na Monte Cassino zaprowadziły św. Benedykta dwaj aniołowie. Tam trafił na jakiś ośrodek pogańskiego kultu. W miejscu, gdzie wcześniej składano pogańskie ofiary, zbudował oratorium- kaplicę pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i tam przygotował sobie miejsce wiecznego spoczynku. Usytuowaną niżej,  świątynię ku czci Apollina czy Jupitera  zamienił na kaplicę pod wezwaniem św. Marcina.
Na Monte Cassino powstała słynna Reguła benedyktyńska, tam też św. Benedykt zakończył swój żywot, jak opisuje Grzegorz Wielki, w pozycji stojącej, podtrzymywany przez braci w dniu 21 marca 547 roku. Został pochowany obok swej siostry bliźniaczki- św. Scholastyki w oratorium na Monte Cassino. Relikwie przenoszono wielokrotnie, dziś znajdują się na terenie Francji.
Sława Benedykta rozeszła się po świecie chrześcijańskim jeszcze za jego życia. Przybywali do niego liczni goście.  Jednym z nich (547 rok) był Sabinus, biskup Canossy, legat papieża w Konstantynopolu, który brał udział w synodzie rzymskim w latach 30. Wcześniej królowi germańskiemu, Totili, Benedykt przepowiedział śmierć po 10. latach panowania i tak się stało.
Niezwykła rzeczy o św. Benedykcie głosiły wizjonerki św. Hildegarda (XIIw), św. Gertruda i Mechtylda (XIV w).
Myśl Benedykta jest zbudowana na dwóch podstawowych założeniach, a mianowicie na modlitwie i pracy. Reguła odrzuca niewolnictwo, tak fundamentalne dla świata starożytnego.Reguła benedyktyńska zbiera długie doświadczenia mnichów starożytnych i ujmuje je w zasady życia wspólnoty w sposób, który znakomicie pasował do potrzeb tysięcy klasztorów na zachodzie Europy. Inne reguły zakonne, mnisze i kanonickie, nawiązywały zawsze do klasycznego wręcz wzoru, jakim stał się tekst św. Benedykta od momentu
wprowadzenia go przez Karola Wielkiego we wszystkich klasztorach jego cesarstwa. Zabytkowa ambona z Sandomierza przedstawia św. Benedykta, któremu z boku wyrasta owocujące drzewo. Myśl artysty staje się jasna, gdy spojrzymy ile zakonów żyje wg Reguły św. Benedykta. Wymieńmy dla przykładu kamedułów, cystersów, benedyktynów, sakramentki czy benedyktynki misjonarki. Myśl Patriarchy pozostaje wciąż żywa i nieustannie wydaje owoce.

Paweł VI, ogłaszając 24 października 1964 roku św. Benedykta  patronem Europy, uznał w ten sposób wielki wkład tego świętego w tworzenie cywilizacji i kultury europejskiej.
 W tradycji zachodniej święty uważany jest za patrona wielu zakonów, architektów, górników, inżynierów, nauczycieli, speleologów, uczniów, wydawców; jest też orędownikiem osób otrutych. Benedykt jest czczony jako patron dobrej śmierci.




Źródła:

"Święty Benedykt" Paweł Sczaniecki OSB
http://pl.wikipedia.org/wiki/Benedykt_z_Nursji
http://www.benedyktyni.pl/benedykt.htm