Obie ikony zawierają napisy- nieodłączną część ikon. Dzięki temu każdy patrzący na nie wie, co która scena przedstawia i jakie dokładnie postacie zostały na niej umieszczone. Kiedyś ikony miały wgłębienie, czyli kowczeg (arkę). Dziś większość ikon pisze się na płaskich deskach a kowczeg zastępuje ramka.
Postacie na ikonach są w sposób szczególny przedstawiane.
Wąskie wargi symbolizują ascetyzm, wydłużone uszy słuchają ciszy, wysokie i szerokie czoło oznacza mądrość , a jego zniekształcenie- przewagę myśli kontemplacyjnych. Nosy to długie , cienkie linie, a długie palce mówią o duchowej szlachetności i czystości działania. Bliki, czyli asystka (białe kreseczki na twarzach) symbolizują Bożą światłość, obecność Ducha Św.
Profilem mogą być przedstawione tylko pomniejsze postaci typu mędrcy ze Wschodu, zwierzęta czy Judasz. Półprofile występują w rozbudowanych scenach.
Gesty też mają znaczenie konkretne:
Oranta- gorliwa modlitwa,
wyciągnięte ręce- modlitwa i posłuszeństwo,
dłonie zakryte szatami- szczególna bojaźń przed świętością,
dłonie na piersiach- przyjęcie łaski
W ikonach nie ma światłocienia . Bóg jest światłością! Na ikonach może być tylko to, co boskie. Nie ma źródła światła, bo światło stanowi temat ikon, a nikt nie oświetla słońca. Światłem w ikonach określa się tło ikony, niezależnie czy jest złote, czerwone (kolor płomieni) czy zielone (kolor Ducha Św.) Brak szarości bo szary to biel wymieszana z czernią czyli dobro ze złem, bylejakość. Nie ma na to miejsca w ikonie!
Kolory mają swe znaczenie, często różnorakie.
Przykładowo:
złoty- światło, sam Bóg, kolor uduchowienia,
czerwony- natura ludzka, męczeństwo, ciepło, miłość, życie, symbol zwycięstwa życia nad śmiercią
purpura-król, władza
róż- symbol dzieciństwa,
pomarańczowy- znak łaski Bożej, zwyciężającej to co materialne,
fiolet- spełnienie,
kolor bzu- smutek , odległa perspektywa,
barwa lilii- spełnienie
barwa bursztynu- symbol harmonii, zgody,
zieleń- kolor wieczności, nadziei, odnowienia, kolor Ducha św., symbol życia wiecznego, bardzo częsty na szatach proroków,
Niebieski- niebo, duchowość, mistycyzm, ponadczasowość, milcząca pokora, z reguły występuje z czerwienią
biały- Boskie światło, czystość, sprawiedliwość, nieskalaność, kolor objawienia,
brąz- kolor ziemi, to co czasowe, skazitelne , ludka natura, podlegająca śmierci
czerń- kolor zła i śmierci
czarne habity- rezygnacja z przyjemności i przyzwyczajeń
czerń z bielą i in. kolorami- tajemnica, której rozum nie ogarnia,
z zielenią- barwa starości
Kanon, wg którego są pisane ikony był spisywany w hermenejach. Najbardziej znana Hermeneja to dzieło Dionizjusza z Furny. Zawiera liczne przepisy na np. zrobienie gruntu, uszykowanie pędzli, przygotowanie farb, złocenie etc.
Pisząc ikony, korzysta się często z gotowych przerysów zwanych podlinnikami.
A oto nasze ikony
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz